به نقل از «قدس آنلاین»

ماه امت اشتراکات فرهنگی ایران و افغانستان را اشکار می‌کند

تاریخ انتشار: ۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۸۵۱۲۷

به گزارش قدس خراسان، مشهد به عنوان شهری زائرپذیر، ظرفیت بسیار خوبی برای برگزاری رویدادهای فرهنگی با سایر کشورها جهان اسلام دارد. رویداد "ماه امت" که در مشهد درحال برگزاری است، نمونه‌ای از این برنامه‌هاست که می‌تواند موجب نزدیک شدن هرچه بیشتر امت اسلامی شود.

در دومین دوره این رویداد که تا هشتم اردیبهشت ماه در شهرک شهید باهنر برگزار می‌شود، هنرمندانی از پنج کشور اسلامی حضور پیدا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در همین رابطه با جواد تابش، هنرمند موسیقی سنتی هرات افغانستان درباره اشتراکات فرهنگی ایران و افغانستان و رویداد ماه امت گفت‌وگو کردیم.

مشهد خانه دوم ماست

تابش از تجربه حضور در مشهد گفت: ما در شهر باستانی هرات به نوعی هم‌جوار و همسایه مشهد مقدس و امام رضا (ع) هستیم؛ قدیمی‌ها و بزرگان ما هرات را در اصطلاح کفش‌کَنِ امام رضا(ع) می‌نامیدند و به همین خاطر من رفت و آمد زیادی به مشهد دارم. به نوعی می‌توان گفت ما دوخانه هستیم، یک خانه ما هرات افغانستان است و یک خانه مشهد. از این رو ما احساس بسیار خوبی به مشهد داریم. وقتی به مشهد و زیارت امام رضا (ع) می‌آییم،  نسبت به بقیه نقاط دنیا، احساس راحتی بیشتری داریم و بسیار خرسندیم.

ریشه موسیقی افغانستان به خراسان قدیم برمی‌گردد

این هنرمند افغانستانی درخصوص موسیقی خراسان و با اشاره به شباهت آن به موسیقی سنتی افغانستان گفت: درکل موسیقی افغانستان در دو سبک اجرا می‌شود؛ سبک هندی و خراسانی، که ریشه سبک خراسانی به برخی از ولایات افغانستان برمی‌گردد که درواقع همان خراسان قدیم است. سبک هندی هم  ارتباط نزدیکی با موسیقی خراسان دارد؛ چراکه امیرخسرو دهلوی که موجب رشد این سبک موسیقی شد، ریشه‌اش به بلخ و دهلی برمی‌گردد.
درمجموع می‌توان تناسب زیادی بین موسیقی افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان با موسیقی خراسانی پیدا کرد.
وی افزود: این سبک‌ها به جز در برخی آلات موسیقی، تفاوت چندانی با هم ندارند. حتی آلات موسیقی استفاده شده در موسیقی هرات، مشابه با آلات موسیقی به کار رفته در موسیقی تربت جام و تایباد است. این تفاوت‌ها هرچه به استان‌های مرکزی و شمالی ایران نزدیک می‌شویم، بیشتر خودش را نمایان می‌کند.
تابش ادامه داد: در سبک خراسانی موسیقی هرات، اغلب از اشعار عرفانی شعرای فارسی زبان بزرگی همچون شمس، مولانا، حافظ و سعدی و یا شعرای معاصر استفاده می‌شود.

برخی اصطلاحات کلامی در خراسان و افغانستان مشترک است
این هنرمند افغانستانی درمورد اشتراکات فرهنگی بین افغانستان و ایران، به خصوص مشهد بیان کرد: اشتراکات فرهنگی بین این دو اقلیم بسیار زیاد است و می‌توان گفت در بیش از 90 درصد موارد، ما مشابه هستیم. آن مقدار تفاوت هم به سیستم غذایی، نحوه لباس پوشیدن یا لهجه‌ها برمی‌گردد. در فرهنگ زبانی، دین، مذهب و آیین ما بسیار شبیه هم هستیم و به همین دلیل در ایران به خصوص در مشهد احساس غربت نمی‌کنیم. حتی بسیاری از اصطلاحاتی را که به صورت روزمره در افغانستان به کار می‌بریم، در مشهد، تربت‌جام یا تایباد می‌شنوم که مردم به خوبی آن را می‌شناسند؛ اصطلاحاتی که در دیگر مناطق ایران شاید نامفهوم باشد.

ماه امت اشتراکات فرهنگی ایران و افغانستان را اشکار می‌کند
تابش درمورد رویداد ماه امت که در مشهد درحال برگزاری است، گفت: ما همگی امت حضرت محمد (ص) هستیم. سال‌های گذشته با همین محوریت در رویدادهای پیامبر مهربانی و رحمت‌ للعالمین که در تهران برپا شده بود حضور داشتم. مشهد نیز از سال گذشته رویداد ماه امت را به راه انداخته که امسال هم توفیق حضور در دومین دوره آن را پیدا کردم. این رویداد بازتاب بسیار خوبی هم در بین مردم مشهد و هم اهالی افغانستان داشت. ماه امت برای افرادی که راغب بودند شباهت‌ها و تفاوت‌های بین این دو فرهنگ را بشناسند، یا موسیقی این فرهنگ‌ها را بشنوند، اتفاق جالبی بود. اتفاقا بسیاری از افراد تازه بعد از حضور در این رویداد پی می‌بردند که تا چه اندازه شباهت بین فرهنگ ایران و افغانستان وجود دارد.
وی افزود: به لحاظ برخوردهای اجتماعی نیز مهمان نوازی که یک وجه اشتراک دیگر بین این دو فرهنگ است، در رویداد امت ماه به خوبی قابل مشاهده است.

با روی کار آمدن طالبان، توجه به مسائل فرهنگی کم شده است

تابش با اشاره به ظرفیت خوبی که مشهد در مسائل فرهنگی دارد، گفت: اتفاقاتی مشابه رویداد ماه امت اگر بیشتر از سوی دو کشور برگزار شود، می‌تواند اتفاقات خوبی را رقم بزند. متاسفانه با روی کار آمدن طالبان در افغانستان، توجه به مسائل فرهنگی بسیار کم شده است. هرچقدر این رفت‌وآمدها، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها بیشتر باشد، نگاه مردم به این دو فرهنگ تغییر پیدا کرده و بیش از پیش به شباهت‌ها و اشتراکات آگاه می‌شوند. می‌توانستیم ارتباطات خود را بیشتر کنیم اما با روی کار آمدن طالبان  این اتفاق رخ نمی‌دهد. خدار را شکر هنوز هم شاهد برگزاری چنین رویدادهایی از سوی مشهد هستیم.

برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری با حضور هنرمندانی از سایر کشورهای جهان اسلام در مشهد می‌تواند موجب وحدت هرچه بیشتر امت اسلامی شود. رویدادهایی که باید به صورت مستمر و در موضوعات مختلف برگزار شوند و مشهد می‌تواند به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام، این هنرمندان را دور هم جمع کند.

خبرنگار: محدثه مودی

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: مشهد موسیقی افغانستان ایران و افغانستان اشتراکات فرهنگی رویداد ماه امت برمی گردد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۸۵۱۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شعر میرنوروز آمیخته با مضامین قرآنی است

به گزارش حوزه فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب، استاد علی اکبر شکارچی، موسیقی دان و فرهنگ پژوه در نشست ایوار درباره شعر میرنوروز که در محل دانشنامه مطبوعات ایران برگزار شد، گفت: شعر میرنوروز‌ آمیخته با مضامین قرآنی است و تا شاعری درونش ‌پالایش نشده باشد اشعار پرشور دینی نمی تواند از درون او بجوشد.
مولف کتاب «بیست ترانه کهن لری» با بیان ابعاد «هنر برهنه» تاکید کرد: این که تمنیات در کنار الهیات در شعر میرنوروز وجود دارد طبیعی و برخواسته از حقیقت روح انسان است. توجه به تمایلات نفسانی و ابعاد جسمانی بخشی از وجود آدمی است و دلیلی بر انکار آن وجود ندارد.
خالق آثار ماندگار «کوهسار» و «بهارباد»  با بیان خاطراتی از شکل گیری گروه چاووش در کنار اساتیدی چون حسین علیزاده و زنده یادان هوشنگ ابتهاج، محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان ، گفت ملودی های لری برخاسته از زندگی و طبیعت است و شعر میرنوروز نقش مهمی در بالندگی موسیقی لری داشته است.
 
◽جایگاه میرنوروز از نگاه ملی مغفول مانده است
در ادامه این نشست دکتر محمدزاده، نویسنده و پژوهشگر گفت: بازخوانی اشعار عرفانی و تعلیمی میرنوروز نشان می دهد جایگاه این شاعر مهم عصر صفوی در گنجینه شعر فارسی مغفول مانده است.
دکتر محمدجعفر محمدزاده در نشست ایوار با بیان این مطلب افزود: شاعرانی چون میرنوروز را باید از نگاه ملی ارزیابی کرد و بررسی آثار او باید مقوم هویت ملی ما در چهارچوب ایران فرهنگی باشد.
رییس دانشنامه مطبوعات ایران افزود: اگرچه وجه غالب اشعار میرنوروز سبک هندی است اما تاثیرپذیری او از شاعران سبک عراقی و آثار شاعرانی چون نظامی مشهود است.
نویسنده کتاب «بیداری در باغ مومیایی» افزود: همانطور که امروزه بیش از ۴۰۰۰ رباعی الحاقی و منسوب به خیام وجود دارد، به دلیل تفوق وجه شاعرانگی و تاثیرگذاری میرنوروز بر ادبیات منطقه اشعار فراوانی به این شاعر شیفته منسوب شده است که باید با نگاه علمی سره را از ناسره شناسایی کرد.
◽ نام هیچ کوچه ای در دهلران «میرنوروز» نیست
دکتر کرم علیرضایی ، نویسنده کتاب «میرنوروز، شاعر ناشناخته» در دومین نشست ایوار با اشاره به این که نگاه به میرنوروز باید تعدیل و تغییر کند و شخصیت این عارف و منتقد زمانه خود به درستی شناخته شود، گفت: دو چهره بودن این شاعرشیفته طبیعت شعر اوست و نباید گاهی اورا اهریمنی و گاه اهورایی دانست تا آنجا که امروز در زیست بوم او هیچ‌کوچه ای حتی به نام او نیست.
مولف «ترانه های لری میرنوروز» به جنبه های عاطفی شعر میرنوروز اشاره کرد و گفت: آنیمای عشق در شعر میرنوروز تبلور دارد که نباید آن را  هرزه پویی تلقی کرد.
علیرضایی افزود: سه نوع زن در شعر میرنوروز برجسته است، زن اهورایی، زن اهریمنی و زن آرمانی و آنیمایی که جای بررسی روانشناختی دارد.
 
◽پژوهش در احوالات میرنوروز در کارنامه زرینکوب خالی است
دکتر فرزین رسایی مترجم و زبان شناس نیز در دومین نشست ایوار گفت:  بررسی احوالات میرنوروز در پژوهش های امروز مغفول مانده است و توقع می رفت ادیب و محقق ارجمندی چون عبدالحسین زرینکوب در کارنامه آثار خود به معرفی شعر میرنوروز نیز می پرداخت.
فرزین آشنایی زدایی را هنر محتوم شاعران خواند و گفت: در شعر میرنوروز هنجارگریزی و هنجار آفرینی بسیار به چشم می خورد.
رسایی افزود: موسیقی شعر میرنوروز چه به لحاظ آوایی و موسیقی بیرونی و چه به لحاظ ساختار عمودی و موسیقی درونی سرشار از ابتکار و نوآوری شاعرانه است.
این مترجم و پژوهشگر زبان افزود: اشعار بسیاری به میرنوروز نسبت داده می شود که به دلایل سبکی و محتوایی می توان آنها را شناسایی و از دیوان او سترد.
رسایی با اشاره به ترجمه ناپذیری شعر گفت: در جغرافیای میرنوروز مردم سرشت شاعرانه دارند و اتفاق زبانی در شعرهای میرنوروز و پدیدارشناسی شعر او شایسته بررسی بیشتر است.
 
◽متأسفانه ارجاعات پژوهشی ما به آثار سیاحان است
اسعد غضنفری، فعال فرهنگی نیز در مراسم نکوداشت مقام میرنوروز ، شاعر عصر صفوی با تاکید براین که به علت غلبه نداشتن رویکرد پژوهشی و بی توجهی به پژوهشگران بومی متأسفانه ارجاعات و رویکرد ما در تحقیقات به آثار سیاحان غربی است، افزود: برای بازیابی هویت واقعی فرهنگ لرستان ضرورت دارد پژوهشگران به بازخوانی و بازیابی اسناد و منابع دست اول این جغرافیا دست یازند.
این فعال فرهنگی با اشاره به مرارت ها و نحوه جمع آوری و تصحیح کلیات دیوان میرنوروز توسط زنده یاد استاد اسفندیار غضنفری امرایی در سال ۱۳۴۷ گفت: در آن زمان جز در موسیقی، میرنوروز شناخته شده نبود و متأسفانه این میرعارف خداشناس را به نام شاعری لاابالی و هرزه گرد می شناختند.
 
◽دوری میرنوروز از مراکز رسمی شعر عصر صفوی باعث غیبت او از تاریخ پژوهش های ادبی است
در ادامه این نشست یادداشت عبدالجبار کاکایی شاعر نام آشنای معاصر به نشست ایوار خوانده شد. کاکایی با اشاره به این که بی توجهی میر نوروز به مرکز توسعه سبک‌های ادبی در قرن دوازدهم که اصفهان و شیراز بوده سبب شده تا در تاریخ پژوهش‌های ادبی کمتر از او یاد شود، تاکید کرد: میر نوروز بیش از نیایش‌نامه‌های فارسی و تحمیدیه‌هایش به واسطه مفردات گویش لری در بین اهالی زاگرس طرف توجه بوده است.البته بین تحمیدیه‌ها و نعت‌هایش تا آثار غنایی از جهت فصاحت و بلاغت فاصله‌ی معنا داری ست که احتمالا به سیر تجارب شاعر بر می‌گردد.
شاعر آثار «سال‌های تاکنون» و «آوازهای واپسین» با اشاره به سطح زیباشناختی آثار میرنوروز افزود: قصه‌های عاشقانه برساخته از تک‌بیت‌های میر نوروز روال عادی تاریخ نویسی بومی سرزمین ماست که نیاکان ما در آثار نوابغ و نخبگان به بازکاوی رویاهای خویش می‌پرداختند.
 
◽بازکاوی آثار شاعرانی چون میرنوروز مقوم زبان فارسی است
ساسان والی زاده، نسخه شناس و فعال فرهنگی و رسانه ای هم که در نشست ایوار به عنوان کارشناس مجری حضور داشت گفت: جورچین گنجینه زبان فارسی با بازکاوی آثار شاعرانی چون میرنوروز کامل می شود و کشف و معرفی این آثار مقوم زبان فارسی است.
شاعر کتاب «هانا و بوطیقای ایوار» درباره جایگاه زن در آثار میرنوروز گفت: میرنوروز شاعری است که زندگی در آثار او نبض تندی دارد.زن ستایی در شعر میرنوروز لطافتی دلنشین به اشعار او داده است، آنچنانکه با آشنایی زدایی در شعر،  استعاره «هِل» را برای معشوق به جای تصویر تکراری «گُل» به کار می برد که توجه به ارجاعات مفهومی و آرامش بخشی این واژه نشان از معماری لطیف ذهن این شاعر دارد.
والی زاده همچنین درباره نشست های ایوار توضیح داد که  این حرکت فرهنگی مستقل هر ماه با نکوداشت یک چهره یا بازکاوی یک مسئله فرهنگی سعی در بازآفرینی و معرفی فرهنگ لرستان در آیینه هویت و فرهنگ ملی دارد.


انتهای پیام/